Năm 1931, dưới sự lãnh đạo của Đảng tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ra đời, hòa chung dòng thác đấu tranh cách mạng của tuổi trẻ cả nước, ở Yên Bái cũng đã xuất hiện 2 nhóm “Thanh niên đoàn”, “Học sinh đoàn”, đây là nhóm tự phát tập hợp các bạn trẻ yêu nước có tư tưởng tiến bộ. Đến năm 1940 tổ chức Đoàn thanh niên phản đế ở Trấn Yên ra đời. Đặc biệt năm 1945 Đảng bộ tỉnh Yên Bái được thành lập đã mở ra bước ngoặt mới cho phong trào đấu tranh cách mạng của tỉnh. Trải qua 86 năm đấu tranh xây dựng và trưởng thành với hai lần sát nhập và tách tỉnh, đến nay Đại hội Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Yên Bái trải qua các kỳ Đại hội. Cụ thể như sau:

 * Đại hội Đoàn Thanh niên Cứu quốc Yên Bái lần thứ I (năm 1950) do Ban Chấp hành Tỉnh Đảng bộ Yên Bái đã triệu tập để triển khai các công việc cần kíp trước mắt. Trong Đại hội, đồng chí Nguyễn Thiệu Quân được bầu làm Bí thư Đảng - Đoàn Thanh niên tỉnh. Tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ lần thứ 2 (1951), Ban Chấp hành tỉnh Đảng bộ Yên Bái đã giành nhiều thời gian để bàn về công tác thanh niên và ngay sau đó đã ra Chỉ thị: "Chấn chỉnh công tác thanh vận, thực hiện thanh niên thực sự làm động cơ ở mọi ngành công tác". Đại hội bầu ra Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên Cứu quốc Yên Bái gồm 5 đồng chí là: Đồng chí Trần Hiểu (tức Thái Nhân) là Bí thư Đảng - Đoàn Thanh niên tỉnh. 

 * Tháng 8 năm 1956 Đại hội Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam tỉnh Yên Bái lần thứ II đã được khai mạc tại thị xã Yên Bái. Đại hội đã đề ra nhiệm vụ của Đoàn trong thời kỳ mới của cách mạng là "Động viên mọi người, mọi tầng lớp thanh niên đem hết sức lực, trí tuệ của mình vào công cuộc khôi phục kinh tế, phát triển văn hoá, củng cố quốc phòng, tham gia tích cực vào công cuộc củng cố miền Bắc, tiến dần từng bước lên chủ nghĩa xã hội, làm cơ sở vững chắc cho sự nghiệp đấu tranh thống nhất nước nhà". Đồng chí Đoàn Viết Trí tiếp tục đảm nhận trọng trách: Thường trực Đảng - Đoàn Thanh niên tỉnh.

 *Tháng 01 năm 1961, Đại hội Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam tỉnh Yên Bái lần thứ III (Nhiệm kỳ 1961-1965) đã được tổ chức. Đại hội đã đề ra các nhiệm vụ và giải pháp thực hiện tốt các nhiệm vụ mà Đại hội Đảng bộ tỉnh đã đề ra. Tích cực  phát động các phong trào thi đua trong đoàn viên thanh niên hoàn thành kế hoạch 5 năm; phong trào “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ” trong thiếu nhi...Tại đại hội đồng chí Hoàng Kim Phấn được chính thức bầu là Bí thư Tỉnh đoàn, đồng chí Đoàn Viết Trí được bầu là Phó Bí thư Tỉnh đoàn.

 * Đầu năm 1971, Đại hội Đoàn toàn tỉnh lần thứ IV (nhiệm kỳ 1971 - 1976) được tổ chức tại Hội trường cơ quan Tỉnh đoàn (xóm Hố Tre, xã Tân Thịnh, huyện Trấn Yên - Km 11), tham dự có 250 đại biểu cán bộ, đoàn viên thanh niên trong toàn tỉnh. Đại hội đã tổng kết công tác Đoàn nhiệm kỳ Đại hội III, đề ra mục tiêu nhiệm vụ cho nhiệm kỳ tới và bầu ra Ban Chấp hành mới. Ban Chấp hành đã bầu ra Ban Thường vụ gồm 5 đồng chí. Đồng chí Đoàn Viết Trí được bầu giữ chức vụ Bí thư Tỉnh đoàn.

 * Tháng 7 năm 1977, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Hoàng Liên Sơn đã tổ chức Đại hội lần thứ Nhất (Đại hội Đoàn tỉnh Yên Bái lần thứ V), dự đại hội có 300 đoàn viên. Đại hội đã đánh giá công tác Đoàn và phong trào thanh niên trong thời gian qua, đề ra phương hướng nhiệm vụ nhiềm kỳ mới. Đại hội đánh giá: Dưới sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, từ khi hợp nhất tỉnh, các cơ sở Đoàn đã chú trọng đẩy mạnh công tác giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, tuyên truyền phổ biến đường lối chính sách của Đảng cho thanh niên; tiếp tục phát huy những truyền thống tốt đẹp vẻ vang của Đoàn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vào việc tổ chức, động viên đoàn viên, thanh niên thực hiện các nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ mới. Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Tỉnh đoàn, đồng chí Địch Ngọc Lân làm Bí thư.

 * Tháng 10 năm 1980 Đại hội Đoàn toàn tỉnh Hoàng Liên Sơn lần thứ II tiến hành tại thị xã Yên Bái (Đại hội Đoàn tỉnh Yên Bái lần thứ VI) có 180 đại biểu đại diện cho 26 vạn đoàn viên về dự. Đại hội đã quyết định chương trình hành động của tuổi trẻ toàn tỉnh là: Phát huy vai trò xung kích của Đoàn tiến quân mạnh mẽ vào mặt trận sản xuất, học tập và rèn luyện, sẵn sàng chiến đấu đập tan mọi âm mưu xâm lược của kẻ thù, xây dựng Đoàn, Đội vững mạnh với 3 phong trào lớn là: Xung kích tình nguyện trong lao động sản xuất; Xung kích tình nguyện làm chủ đường biên; Xung kích học tập, rèn luyện và xây dựng cuộc sống mới. Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Tỉnh đoàn khoá II gồm 47 đồng chí, Ban Thường vụ 11 đồng chí, đồng chí Vũ Sửu tiếp tục được bầu giữ chức Bí thư Tỉnh đoàn.

 * Tháng 12 năm 1984, tại thị xã Yên Bái, Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên toàn tỉnh lần thứ III đã được khai mạc (Đại hội Đoàn tỉnh Yên Bái lần thứ VII) Đại hội vinh dự được đón đồng chí Hà Thiết Hùng, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ và đồng chí Hà Quang Dự Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đoàn đến dự và chỉ đạo Đại hội. Đại hội đã tổng kết và đánh giá 3 phong trào lớn của Đoàn, đặc biệt tổng kết phong trào xung kích tình nguyện làm chủ đường biên và phong trào nhận công trình thanh niên cộng sản. Đại hội cũng đã đề ra chương trình hành động cách mạng của tuổi trẻ. Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Tỉnh đoàn gồm 41 đồng chí, Ban Thường vụ 11 đồng chí. Đồng chí Vũ Sửu tiếp tục được bầu giữ chức vụ Bí thư Tỉnh đoàn. Đại hội đã thông qua Nghị quyết thành lập Hội đồng Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh do đồng chí Hà Lâm Kỳ - Phó Bí thư Tỉnh đoàn làm Chủ tịch.

 * Tháng 9 năm 1987 Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Hoàng Liên Sơn lần IV (Đại hội Đoàn tỉnh Yên Bái lần thứ VIII) được tổ chức với 239 đại biểu xuất sắc đại diện cho 7,3 vạn đoàn viên các dân tộc và phong trào thanh niên toàn tỉnh về dự. Đại hội mạnh dạn, thẳng thắn đánh giá tình hình công tác Đoàn và phong trào thanh niên toàn tỉnh nhiệm kỳ qua và đề ra phương hướng, mục tiêu và nhiệm vụ chung của Đoàn về phong trào thanh niên của tỉnh những năm 1987 - 1990, đó là: quyết tâm tạo ra phong trào hành động cách mạng thật sôi nổi trong thanh niên; Coi trọng công tác củng cố xây dựng Đoàn, tập hợp thanh niên; Cải tiến, sáng tạo phương thức hoạt động và công tác giáo dục của Đoàn phù hợp thực tế ở địa phương; Làm tốt công tác phụ trách Đội TNTP Hồ Chí Minh. Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Tỉnh đoàn khoá IV gồm 41 đồng chí. Đồng chí Nguyễn Văn Hoà được bầu giữ chức vụ Bí thư Tỉnh đoàn.

 * Tháng 6 năm 1992, Đai hội đại biểu Đoàn toàn tỉnh lần thứ IX diễn ra, dự đại hội có 129 đại biểu, thay mặt cho hơn 130.000 đoàn viên trong tỉnh. Đại hội đã tổng kết công tác Đoàn và phong trào thanh niên trong nhiệm kỳ 1987 - 1992, nêu ra phương hướng, nhiệm vụ công tác Đoàn và phong trào thanh niên nhiệm kỳ (1992 - 1997). Đại hội đã phát động hai phong trào lớn là “Thanh niên lập nghiệp” và “Tuổi trẻ giữ nước”. Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Tỉnh đoàn (Khoá IX) gồm 23 đồng chí, bầu đoàn đại biểu đi dự Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VI gồm 11 đồng chí. Đồng chí Nguyễn Văn Tuyết được bầu làm Bí thư Tỉnh đoàn.

* Tháng 10 năm 1997, Đại hội Đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Yên Bái lần thứ X (nhiệm kỳ 1997 - 2002) được tiến hành tại thành phố Yên Bái. Tham dự Đại hội có 157 đại biểu trẻ tiêu biểu, đại diện cho gần 14 vạn đoàn viên, thanh niên của 30 dân tộc anh em trong toàn tỉnh. Đại hội đã xác định rõ mục tiêu của công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi tỉnh Yên Bái nhiệm kỳ mới 1997 - 2002 là: "Xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh về chính trị tư tưởng và tổ chức hình thành lớp thanh niên Yên Bái giàu lòng nhân ái, yêu nước xã hội chủ nghĩa, kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, xung kích sáng tạo thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, góp phần xây dựng quê hương Yên Bái ngày càng giàu đẹp, văn minh". Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Tỉnh đoàn gồm 29 uỷ viên, có 9 đồng chí trong Ban Thường vụ. Đồng chí Nguyễn Văn Tuyết tiếp tục tái đắc cử giữ chức vụ Bí thư Tỉnh đoàn. Sau một thời gian, đồng chí Nguyễn Văn Tuyết chuyển công tác mới đồng chí Nguyễn Công Vạng được bầu giữ chức vụ Bí thư Tỉnh đoàn.

* Đại hội Đoàn toàn tỉnh lần thứ XI nhiệm kỳ 2002 - 2007 diễn ra từ ngày 28 đến ngày 30 - 10 - 2002 tại thành phố Yên Bái. Với tinh thần "Đoàn kết, sáng tạo, xung kích, tình nguyện” đại hội đã phát động phong trào "Thi đua tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc" với mục tiêu là: "Bồi dưỡng lý tưởng, đạo đức cách mạng, nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn, nghề nghiệp, thể chất cho thanh thiếu nhi, vận động và tổ chức đông đảo thanh niên xung kích tình nguyện tham gia phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn an ninh quốc phòng; mở rộng mặt trận tập hợp đoàn kết thanh niên, xây dựng Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vững mạnh, xứng đáng với niềm tin của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái". Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành gồm 31 đồng chí, có 9 đồng chí trong Ban Thường vụ. Đồng chí Phạm Thị Thanh Trà được Đại hội tín nhiệm bầu giữ chức vụ Bí thư Tỉnh đoàn.

* Đại hội Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Yên Bái lần thứ XII, nhiệm kỳ 2007- 2012 đã được tổ chức trọng thể trong 3 ngày từ 14 - 16 tháng 10 năm 2007 tại Trung tâm hoạt động thanh thiếu nhi tỉnh. Tham dự Đại hội có sự tham gia của 214 đại biểu. Với tinh thần “Đoàn kết, sáng tạo, xung kích, tình nguyện”, Đại hội đã đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Yên Bái lần thứ XI, giai đoạn 2002 - 2007 và xác định mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi giai đoạn 2007 - 2012; đồng thời phát động 2 phong trào “4 đồng hành với thanh niên lập thân lập nghiệp” và “5 xung kích tham gia phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ Tổ quốc”. Đồng chí Hoàng Hữu Độ tiếp tục được bầu giữ chức vụ Bí thư Tỉnh Đoàn.

* Đại hội Đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Yên Bái lần thứ XIII (nhiệm kỳ 2012 - 2017) được tổ chức trọng thể tại Trung tâm Hội nghị tỉnh từ ngày 5 - 7/8/2012. Tham dự Đại hội có 216 đại biểu chính thức. Với tinh thần Đổi mới, dân chủ, đoàn kết, trách nhiệm, Đại hội phát động 2 phong trào “Xung kích tham gia phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ Tổ quốc”; “Đồng hành với thanh niên lập thên lập nghiệp”, xác định hai khâu đột phá là: “Xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn năng động, sáng tạo, có trình độ và tâm huyết với công tác thanh thiếu nhi” và “ Chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của thanh thiếu nhi trong học tập, vui chơi, giải trí, phát triển kỹ năng và lập thân, lập nghiệp”. Đại hội đã lựa chọn và bầu 39 đồng chí vào Ban Chấp hành, Ban Chấp hành bầu 11 đồng chí tham gia Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn khóa XIII và bầu 13 đại biểu chính thức, 02 đại biểu dự khuyết đi dự Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X. Đồng chí Nông Việt Yên được bầu tái cử chức danh Bí thư Tỉnh đoàn. Tháng 11/2016, đồng chí Nông Việt Yên được điều động giữ chức Chánh văn phòng Tỉnh ủy; đồng chí Đoàn Thị Thanh Tâm được bầu giữ chức vụ Bí thư Tỉnh đoàn.

* Từ ngày 5 - 6/10/2017, Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Yên Bái lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2017 - 2022 sẽ được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị tỉnh với 217 đại biểu ưu tú đại diện cho 220 nghìn đoàn viên thanh niên niên trên toàn tỉnh. Với khẩu hiệu hành động "Tuổi trẻ Yên Bái xung kích, tình nguyện, đoàn kết, sáng tạo", Đại hội sẽ phát động 3 phong trào, đó là: Phong trào Thanh niên tình nguyện; Phong trào Tuổi trẻ sáng tạo; Phong trào Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế. 3 chương trình, đó là: Chương trình đồng hành với thanh thiếu nhi trong học tập, nghiên cứu khoa học, làm chủ công nghệ; Chương trình đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp; Chương trình đồng hành với thanh thiếu nhi phát triển kỹ năng xã hội, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần. Xác định 02 khâu đột phá: Đồng hành, hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp và lập nghiệp và Xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn có tâm - tầm, nhiệt huyết, trách nhiệm. Đại hội sẽ bầu ra Ban Chấp hành Tỉnh đoàn gồm 39 đồng chí (Tại đại hội bầu 37); Bầu Ban Thường vụ gồm 13 đồng chí (Tại Đại hội bầu 12); Bầu đoàn đại biểu đi dự Đại hội Đoàn toàn quốc gồm 11 đồng chí./.

            BAN TUYÊN GIÁO TỈNH ĐOÀN